سالمندی، دوره‌ای از زندگی است که اگر دستاورد خوبی برای آن در دوران جوانی توشه نکنیم با مشکلات و بیماری‌های مختلفی همچون اختلالات شناختی، روانشناختی، تغذیه‌ای و جسمی حرکتی همراه خواهد بود.

از بیماری های شایع در گروه سنی سالمندان، می توان به اختلالات شناختی، پرفشاری خون، دیابت، اختلالات گوارشی مانند یبوست، مشکلات عضلانی اسکلتی مثل آرتروز، پوکی استخوان، مشکلات حفره دهان و دندان و مشکلات تغذیه ای، افسردگی و اضطراب و بی اختیاری ادرار اشاره کرد.

متخصص طب سالمندی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این خصوص توضیح داد: اختلال حافظه از شایع‌ترین مشکلات گروه سنی بزرگسالان و سالمندان است؛ این بیماری به دو دسته بزرگ قابل برگشت و غیرقابل برگشت تقسیم  می شود که در واقع آلزایمر یک نوع پیشرونده و غیرقابل برگشت اختلال حافظه است.

این متخصص طب سالمندان افزود: داشتن سبک زندگی ( life style ) مناسب در دوره قبل از سالمندی، می تواند فرد را با سلامت و توانمندی وارد دوره سالمندی کند. بنابراین انجام غربالگری و آزمایش های دوره ای و داشتن فعالیت بدنی منظم و تغذیه سالم و کنترل شرایط اضطراب زای محیطی، همگی در داشتن زندگی سالم نقشی بسیار موثر دارند.
وی ادامه داد: برای مثال، فردی که مولفه های اضطرابی را در زندگی اش بتواند به خوبی کنترل کند، در واقع احتمال بروز افسردگی در آن فرد کمتر می شود و فردی که در دوره قبل از ورود به دوره سالمندی یک سری از بیماری ها را داشته است مثلاً بیماری وسواس فکری و ذهنی داشته است، یا دارای وسواس رفتاری بوده، یا فردی بسیار مضطرب بوده، قاعدتا این بیماری ها را به دوره سالمندی می آورد. 

وی ادامه داد: اگر فردی باشد که بیماری روانپزشکی مشخصی نداشته، برای حفظ سلامت روان در دوره سالمندی، باید اقدامات خوبی در این زمینه انجام دهد تا وقتی که به دوران سالمندی می رسد، بتواند آن را تقویت کند. 

متخصص طب سالمندی با اشاره به اینکه دوران سالمندی می تواند باعث شعله وری زمینه های اختلالات روانی فرد شود، گفت: فرد در دوران سالمندی مقداری از توانمندی ها و قوای جسمانی خود را از دست می دهد یا کاهش پیدا می کند. بنابراین یک مقدار توان جسمانی کاهش پیدا می کند و این موضوع می تواند زمینه ای برای بروز اختلالات افسردگی و اضطراب باشد. 

وی ادامه داد: افرادی که فرزندان شان به دلیل ازدواج از منزل آنها می روند یا به دلیل مهاجرت از آنها دور می شوند، خالی شدن خانه می تواند عامل خطری برای بروز افسردگی آنان باشد. از دست دادن همسر، می تواند سبب بروز سندرم آشیانه خالی شود و می تواند ریسک افسردگی را در افراد سالمند افزایش دهد. 

این متخصص به تعداد سالمندان اشاره کرد و گفت: حدود یک میلیارد نفر، افراد ۶۰ سال به بالا در سال ۲۰۲۰ روی کره خاکی زندگی می کردند که حدود ۶۰ درصد از سالمندان دنیا در کشورهای در حال توسعه مستقر بودند ولی پیش بینی می شود که این رقم تا سال ۲۰۵۰ میلادی به ۸۰ درصد برسد. 

وی ادامه داد: یعنی تا سال ۲۰۵۰ میلادی ۸۰ درصد سالمندان در کشورهای در حال توسعه مستقر خواهند بود.

براساس، گزارش سازمان بهداشت جهانی برای اولین بار در دنیا تعداد افراد ۶۵ سال و بالاتر، از تعداد کودکان زیر پنج سال پیشی گرفته و پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۵۰ میلادی تعداد افراد ۶۵ سال و بالاتر، از کودکان زیر ۱۴ سال نیز پیشی بگیرد. 

بر اساس آمار مرکز آمار ایران در حال حاضر در ایران، تعداد افراد ۶۰ سال و بالاتر، از تعداد کودکان زیر پنج سال پیشی گرفته است و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ میلادی در ایران هم، تعداد افراد ۶۰ سال به بالا از کودکان زیر ۱۴ سال در کشور خودمان پیشی بگیرد. همین آمار به تنهایی سرعت بالای پیر شدن جمعیت در ایران را نسبت به کل دنیا مشخص می کند.

در ایران، بر اساس آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، تعداد افراد ۶۰ سال به بالا حدود ۹.۳ درصد یعنی بیش از هفت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بوده که پیش بینی می شود تا سال ۱۴۲۹ شمسی یعنی حدوداً سال ۲۰۵۰ میلادی، به ۲۵ درصد برسد. نکته قابل توجه، تغییرات سریع گذار جمعیتی به سمت سالمند شدن در ایران است که فرصت را برای تأمین شرایط مناسب برای ارائه خدمات محدود می کند. هرچند کل دنیا در حال پیر شدن است، ولی روند پیرشدن جمعیت، در کشورهای آسیایی، بسیار بالا است و در بین کل دنیا، ایران کشوری است که جمعیت آن با سرعت بسیار بالایی درحال پیر شدن است. 

در حال حاضر، پاندمی کرونا سبب ایجاد مرگ و میر در گروه های سنی مختلف شده است که البته بیشترین میزان مرگ و میر در گروه سنی سالمندان بوده است. زیرا این افراد عموما مشکلات زمینه ای همراه دارند و همچنین به دلیل داشتن درجاتی از نقص سیستم ایمنی، این بیماری در بدن آن ها به صورت شدیدتر و پیشرونده تر بروز می کند.

سالمندان باید خیلی دقیق تر پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند، حتماً از ماسک استفاده کنند و چه بهتر که از دو تا ماسک استفاده و فاصله حداقل ۲ متر را از دیگران رعایت کنند و مرتب دست هایشان را با آب و صابون بشویند. همچنین باید از حضور در جمع و محیط های شلوغ و بسته خودداری کنند، دیدار با فرزندان خود را به صورت مجازی و با استفاده از سوشیال مدیاها انجام دهند. 

 برگرفته از وبسایت  ایرنا