اوگور شاهین و اوزلم تورِسی، بنیانگذاران شرکت بیون‌تک، تولیدکننده نخستین واکسن کووید۱۹ به‌تازگی ارزشمندترین جایزه اسپانیا یعنی جایزه پرنسس آستوریاس را به پاس خدمات خود به علم و فناوری دریافت کرده‌اند.
به همین مناسبت و برای اطلاع از برنامه‌های آینده این زوج محقق با آنها گفتگویی انجام شده که مشروح آن را می‌خوانید.
خبرنگار: پیش از هر چیز دریافت این جایزه را به شما تبریک می‌گویم. چه احساسی دارید؟
اوزلم تورسی: جایزه بزرگی است و ما از دریافت آن بسیار مفتخر و شادمانیم، این جایزه، جایزه بسیار معتبری است و مهمتر آن‌که به خدمات ارزشمند بشری تعلق می‌گیرد.
خبرنگار: به آنها که هنوز شک دارند واکسن بزنند چه می‌گویید؟
اوگور شاهین: فکر می‌کنم باید صدای آنها را شنید و به نگرانی‌هایشان توجه کرد، چون اطلاعات نادرست زیادی درباره واکسن پخش شده و مردم نگرانند. آنها نمی‌دانند به چه کسی اعتماد کنند. پس اطلاع‌رسانی به آنها وظیفه ماست. در واقع اطلاع‌رسانی وظیفه همگان و جامعه است. به‌نظر من هرکس که واکسن زده و مشکلی نداشته باید این را به بقیه منتقل کند. ما باید در اجتماع با هم در ارتباط باشیم و از انزوای باورهای شخصی‌مان بیرون بیاییم.
خبرنگار: حدود یکسال پیش می‌گفتند تولید واکسن در چنین زمان کوتاهی محال است، اما شما این کار را کردید. آیا دلیل ترس و تردیدها همین نیست؟
تورسی: قطعا متوجه این نکته هستیم. اینها منحصر به این واکسن نیست. چنین واکنشی عمومی است و مردم طبیعتا می‌خواهند سر در بیاورند که چه خبر است. و به‌خاطر وجود انبوه اطلاعات، تشخیص درست از نادرست خیلی سخت است. ما پزشکیم و برای نمونه، بیماران سرطانی بسیاری را درمان کرده‌ایم، و در هر مورد درمان مردم همین سوالات را داشته‌اند. آنها می‌پرسیدند این درمان چه تأثیری روی من دارد؟ عوارضش چیست؟ مردم می‌خواهند بدانند چه بر سر بدنشان می‌آيد. پس اینها خیلی طبیعی است.
شاهین: نکته مهم دیگر آن است که این واکسن یک‌ساله تولید نشده، این واکسن حاصل سه دهه تحقیق بوده. ماجرا شبیه داستان دونده‌ای است که یک عمر برای مسابقه‌اش تمرین کرده و حالا آماده است تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن بدود و از این همه‌گیری پیش بیفتد، پس درک این نکته مهم است که دانش پشت این واکسن ۳۰ سال زمان برده است.
خبرنگار: کمی بیشتر درباره ام.آر.ان.ای بگویید. به‌نظرتان پیشرفت در این زمینه به کجا می‌انجامد؟
اوزلم:آر.ان.ای پیام‌رسان یا همان ام.آر.ان.ای قابلیت ایجاد تحول را دارد. این به‌نوعی کهن‌ترینِ فناوری‌هاست که خود طبیعت آن را ساخته و می‌توان به‌کمکش اطلاعات را وارد سلول‌ها کرد، و به سلول‌های مختلف بدن گفت چه کنند. اینها در عمل به این معناست که همه‌جا می‌توان از این فناوری استفاده کرد. جعبه‌ابزاری است که می‌توان از آن برای برخورد با برخی مکانیزم‌های بیماری‌زا استفاده کرد. تنها محدودیت کار شناخت بیماری و دانستن اطلاعاتی است که باید به سلول منتقل کرد. وقتی اینها روشن شد می‌توان از ام.آر.ان.ای برای درمان سرطان، بیماری‌های خودایمنی، حساسیت‌ها و غیره استفاده کرد و ما فعلا مشغول کار روی اینها هستیم.
خبرنگار: درمان چه بیماری‌هایی را در آینده مد نظر دارید؟ مالاریا یا شاید سرطان؟
شاهین: ما این فرصت را داریم که روی امراض مختلفی کار کنیم. می‌خواهیم از فناوری ام.آر.ان.ای برای مقابله با امراض چالش‌برانگیز یک قرن اخیر نظیر سل و مالاریا استفاده کنیم و نیز برای درمان بیماری‌هایی نظیر اچ‌آی‌وی که فعلا درمانی ندارند. یکی از کارهایمان همین است و فعلا برای تولید واکسن این بیماری برنامه‌ریزی کرده‌ایم. از طرف دیگر همچنان روی درمان سرطان کار می‌کنیم و تا بتوانیم واکسنی برای سرطان تولید کنیم، واکسنی که موجب تقویت سیستم ایمنی بیمار و مبارزه با سرطان شود.
خبرنگار: آیا سبک زندگی شما که در این مدت میلیاردر شده‌اید فرق زیادی کرده؟
تورسی: ابداً. اینها سبک زندگی ما را عوض نکرده. سبک زندگی ما به احساس ما بستگی دارد، این‌که احساس کنیم در حال خدمت به چیزی بزرگتر و مهمتر از خودمان هستیم، نه به این که ظاهرا چقدر پول داریم. پس زندگی ما همان است که بوده.
خبرنگار: یعنی راحت‌تر و پرانرژی‌تر سر کار می‌روید؟
اوزلم: موفقیت اخیر، برای ادامه تحقیق و توسعه درمان‌های تازه‌‌ای که در برنامه داریم، قطعا انگیزه بزرگی است و کمک می‌کند که در این زمینه‌ها که نیاز به شتاب‌دادن هست سرمایه‌گذاری بیشتری کنیم. باید به کارمان عمق و وسعت ببخشیم. پس کمک به حل‌وفصل مشکل همه‌گیری به‌نوعی سبب خیر شده و کمک کرده که همان فرآیندها را در دیگر زمینه‌های مشابه پیاده کنیم.
خبرنگار: به چه زمینه‌های دیگری نظر دارید؟
شاهین: نگاه ما وسیع است. حدود ۵۰۰ درمان مختلف را با فناوری‌های گوناگون در دستور کار داریم. معتقدیم که آينده دو چالش همزمان خواهد داشت، و بیماری‌ها بیشتر فردی خواهد بود تا جمعی. البته، بسیاری از بیماری‌های فعلی نظیر سرطان، بیماری‌های خودایمنی، و آلرژی‌ها بیماری‌های فردی‌اند. و ما معتقدیم که استفاده از داروهای یکسان برای همه افرادی که بیماری‌های یکسان دارند مناسب نیست. بیماری هر فرد با دیگری فرق دارد. بنابراین می‌خواهیم درمان‌های مخصوص فرد ایجاد کنیم، و برای این‌کار ایده‌هایی داریم و فناوری‌هایی تدارک دیده‌ایم. اینها درمان‌هایی خواهد بود برای سرطان، بیماری‌های خودایمنی، امراض عفونی و حتی سکته قلبی. نکته مهم آن است که سیستم ایمنی بدن در تمامی این بیماری‌ها دخیل است و ما هم متخصص سیستم ایمنی هستیم و می‌دانیم چه کنیم که بدن واکنش فوری نشان دهد و رفتار سیستم ایمنی را عوض کند.
خبرنگار: شما جایزه معتبری را که دریافت کرده‌اید با دیگر همکاران خود در این حوزه سهیم شده‌اید. آیا امکان دارد بخواهید یک «گروه بزرگ» علمی تشکیل بدهید؟
اوزلم: ما هم‌اکنون هم در جامعه علمی، گروه علمی بزرگی هستیم. نکته حیرت‌انگیز در دوران همه‌گیری این بود که همه به‌شکل خودجوش مشاهدات علمی و یافته‌هایشان را درباره ویروس، و گونه‌های جهش‌یافته و توالی آن منتشر کردند و در اختیار بقیه گذاشتند. پس همین حالا هم اجتماع بزرگی هستیم که با ازسرگذراندن این همه‌گیری بیش‌ازپیش به هم پیوند خورده‌ایم. و واقعا می‌دانیم که این همکاری‌ها بهتر خواهد شد، چون این کارکردن با هم و شریک‌شدن اطلاعات علمی همان‌چیزی است که سبب خواهد شد در آینده هم بتوان به یاری علم بر بحران‌ها پیروز شد.
خبرنگار: شما هر دو به پرکاری معروفید. برخی معتقدند که اینها برای جامعه خوب است. رؤیای علمی‌تان چیست؟ آیا بیرون از قلمرو دانش هم رؤیایی دارید؟
اوزلم: مگر بیرون از قلمرو دانش هم جایی هست؟ من که نمی‌شناسم.
خبرنگار: شاید هم نیست. منظور آن بود که شما که الان پول و نفوذ و قدرت و دانش لازم را دارید، آیا مایلید اینها را در زمینه دیگری هم به‌کار بگیرید؟
شاهین: بله البته، ما دو انگیزه اصلی داریم، از یک سو کنجکاوی علمی و علاقه به دانش است و از سوی دیگر مایلیم مفید باشیم. البته معتقدم که بدون کار علمی هم می‌توان مفید بود. به چیز دیگری هم علاقه داریم و آن درک چالش‌های مهم بشری است و این‌که در چنین چالش‌هایی، در نظر گرفتن چه عواملی غیر از عوامل علمی به سود مردم است. بنابرین همزمان با دیگرانی که ایده‌های مشابهی دارند در حال گفت‌وگو هستیم تا ببینیم چه فکر می‌کنند و چه برنامه‌ای دارند و آيا می‌توانیم کمکی به آنها کنیم یا نه. و در واقع این هم یکی از انگیزه‌های ماست.
خبرنگار: مایلم بدانم که رابطه‌تان با هم چطور است. در سطح شخصی و حرفه‌ای پیوند بسیار محکمی دارید، اما نقاط عدم‌توافق‌تان کجاست؟
شاهین: ما هربار که درباره موضوعات خاصی توافق نداریم، و البته باید گفت که هر روز درباره بسیاری چیزها توافق نداریم، اما هر بار شانس آن را داریم که به چیزی برسیم بسیار بهتر از آنچه فکرش را می‌کردیم. ما عاشق بحث علمی هستیم. عمدتا درباره آنچه دانش به ما می‌گوید با هم توافق داریم. و البته بعد از بحث، شنیدن نظر اوزلم و رسیدن به درکی بهتر از درک قبلی خودم بسیار رضایت‌بخش است. بنابراین من همیشه این عدم توافق‌ها را فرصتی برای بحث درباره مسائل می‌بینم.
خبرنگار: نظر شما چیست؟
تورسی: نظر من هم همین است. ما همکاری خوبی داریم هرچند زن و شوهریم.
برگرفته از وبسایت یورونیوز